Hüzün: marca 2014

piątek, 28 marca 2014

Meczety Stambułu / Mosques of Istanbul

Merhaba!

Oto nadszedł czas, by napisać o jednych z najpiękniejszych przykładów architektury na świecie, o meczetach! W Stambule znajduje się prawie 3000 meczetów - więcej niż w całym Iranie!

Najpiękniejsze i najbardziej okazałe meczety pochodzą z czasów Imperium Osmańskiego, ale nie tylko takie goszczą w panoramie Stambułu.

Pierwszą grupą są byłe świątynie bizantyjskie, które przemieniono w meczety. Najbardziej znana jest oczywiście Hagia Sophia (Ayasofya) - obecnie muzeum. Podobnie Muzeum Chora (Kariye Müzesi), które niegdyś było kościołem bizantyjskim, następnie meczetem, a teraz zapierającym dech w piersiach muzeum pełnym mozaik i fresków. Obok mojego uniwersytetu można także podziwiać meczet Kalenderhane, także niegdysiejszy kościół obrządku wschodniego, który przez Turków Osmańskich został przemieniony w muzułmańską świątynię. Do niesamowitych zabytków należy także Mała Hagia Sophia (Küçük Ayasofya) – w środku przepiękny meczet o charakterystycznej bizantyjskiej bryle z zewnątrz.

Większość z tych świątyń została przemianowana na meczety po podboju Konstantynopola przez Turków Osmańskich w 1453 roku. W przeciwieństwie do Krzyżowców, Turcy nigdy nie niszczyli pięknie zdobionych kościołów a jedynie zakrywali obrazy i freski za pomocą tynku. Dzięki temu teraz mamy szansę podziwiać sztukę Bizancjum cierpliwie odrestaurowywaną przez konserwatorów.

Drugą grupą są nieco odmienne meczety osmańskie. Wyższe, większe i smuklejsze są także okazałe. Jest ich zbyt wiele, by wszystkie opisać. Dla mnie najbardziej wyjątkowym jest Błękitny Meczet (Sultanahmet), najbardziej turystyczny, ale naprawdę zapierający dech w piersiach. Jego unikatowość wynika z sześciu towarzyszących mu minaretów. Legenda głosi, ze Sułtan Ahmet I chciał, by były one altın – złote, ale budowniczy źle zrozumieli polecenie i wybudowali ich altı – sześć. Ponadto do moich ulubionych należy Nowy Meczet (Yeni Camii) i Meczet Rüstema Paszy. Te dwa zlokalizowane są w dystrykcie Eminönü. Nowy Meczet wybudowany w latach 1660-1665 jest jednym z najbardziej majestatycznych i dominuje nad całym Eminönü. Z kolei Meczet Rüstema Paszy jest dużo mniejszy i schowany w alejach Bazaru Egipskiego. Jest on jednak unikatowy – cudowne ceramiki z Izniku przyspieszają bicie serca.

Zachęcam Was także do odkrycia piękna mniej znanych meczetów Stambułu. Za kwartałem Fatih można odnaleźć Meczet Mihrimah Sultan w Edirnekapı. Był on zaprojektowany dla ukochanej córki Sulejmana Wspaniałego. W starej części miasta możecie także podziwiać Meczet Şehzade oraz Meczet Fatih, gdzie pochowany jest Mehmet Zdobywca (Fatih Sultan Mehmet). Nie zapomnijcie o bajkowym Meczecie Sulejmana, gdzie z kolei spoczywa Sulejman Wspaniały wraz ze swoją sprytną żoną Hurrem Sultan (znaną nam jako Roksolana). Stara część Stambułu nazwana Eyüp skrywa w sobie ogromny kompleks Meczetu Eyüpa Sultana – bardzo ważny dla muzułmanów z racji spoczywającego tam Abu Ayyuba al-Ansariego, przyjaciela Proroka Mahometa.

Wiele pięknych meczetów znajduje się także w nowej części europejskiego Stambułu. Do moich ulubionych należy Meczet Kılıç Alego Paszy z XVI wieku w Tophane i Meczet Dolmabahçe niedaleko pałacu o tej samej nazwie w dzielnicy Kabataş. Ten drugi to malutki, ale cudownie zdobiony meczet, pełen kolorów, ale także pozwalający wyciszyć się i uciec od gwaru miasta. Nie można pominąć Meczetu Hüseyna Aği na alei Istiklal – jest on wyjątkowy ze względu na śliczne witraże.

Azjatycka część Stambułu może także pochwalić się znakomitymi meczetami. Główna bohaterka książki Ahmeta Hamdiego Tanpınara Spokojny umysł mówi nawet, że Üsküdar to prawdziwy sułtanat kobiet. I nie myli się – niegdyś traktowany po macoszemu Üsküdar jest domem dla dwóch wspaniałych meczetów: Meczetu Yeni Valide, wybudowanego dla matki Sułtana Ahmeta III Emetullah Rabii Gulnus oraz Meczetu Mihrimah Sultan, zaprojektowanego dla tej samej córki Sulejmana Wspaniałego, której meczet znajduje się w Edirnekapı, a która została żoną Rüstema Paszy. Zagłębiając się w Üsküdar możecie także odnaleźć Meczet Atik Valide podarowany żonie Selima II Pijaka oraz Meczet Çinili, wybudowany dla Kösem – matki Murata IV.

Meczety Stambułu są naprawdę okazałe i za każdym kryje się jakaś historia. Nie jest łatwo znaleźć tu nowoczesny meczet w ankarskim stylu. Wiele z najważniejszych zostało wybudowanych przez najznamienitszego architekta Imperium - Mimara Sinana (Sinana Architekta). Zbudował on około 400 z nich! Jego pierwszym dziełem był Meczet Şehzade, ale najsłynniejsze to Meczet Sulejmana, Meczet Kılıç Alego Paszy, Meczet Mihrimah Sultan oraz Meczet Rüstema Paszy. Jeśli zobaczycie meczet w Stambule, jest duża szansa, że wybudował go właśnie Sinan.

Jest wiele meczetów, o których nie napisałam, i wiele wiele więcej, których jeszcze nie zwiedziłam. Najlepiej mieć oczy szeroko otwarte – nigdy nie wiadomo, kiedy możemy znaleźć prawdziwy skarb w zakamarkach Stambułu :) Teraz zapraszam Was na prawdziwą ucztę dla oka – oto zdjęcia stambulskich meczetów!

Merhaba!

And finally it's time to write something about mosques – one of the most beautiful architectural examples in the world! Istanbul has almost 3000 mosques, which is more than in the whole Iran!

The most beautiful and magnificent mosques are those from the Ottoman Empire period, but there are also many many others.

The first group is ex-Byzantine domes, which were converted into mosques. The best known is of course Hagia Sophia (Ayasofya) - nowadays a museum. Similarly, the Chora Museum (Kariye Müzesi) used to be a Byzantine church, then a mosque and now it is a breathtaking museum with enormous frescoes and mosaics. Close to my university, you can admire the Kalenderhane Mosque, also an Eastern Orthodox Church which became a mosque during the Ottoman reign. Last but not least is Little Hagia Sophia (Küçük Ayasofya) – a beautiful mosque on the inside with a typically Byzantine shape from the outside.

Most of them were converted by Ottomans after conquering Constantinople in 1453. Unlike the Crusaders, they never destroyed the beautifully decorated churches and just covered the paintings with plaster. That is why nowadays we can admire all the Byzantine works of art patiently restored by conservators.

The second group is Ottoman Mosques – they are slightly different. Higher, bigger and slimmer, they are also magnificent. There are too many of them to mention. For me, the most exceptional will always be the Blue Mosque (Sultanahmet) – the most touristic, but a breathtaking one. It is important because it has six minarets. The legend says that Sultan Ahmet I wanted them to be altın - golden, but the builders misunderstood and built altı - six of them. Two of my beloved are also the New Mosque (Yeni Camii) and Rüstem Pasha Mosque. Those two are located in the Eminönü district. The New Mosque, built in the years 1660-1665, is one of the most majestic and dominates the whole Eminönü area. Rüstem Pasha Mosque, on the other hand, is way smaller and hidden within the Spice Bazaar. It is exceptional, though – its Iznik ceramics make your heart beat faster.

I encourage you to explore the beauty of less known mosques in the old area, for example Mihrimah Sultan Mosque in Edirnekapı. It was constructed for the beloved daughter of Suleiman the Magnificent. In the old part of Istanbul you can also admire the Şehzade Mosque and Fatih Mosque, in which Mehmet the Conqueror (Fatih Sultan Mehmet) is buried. Do not forget one of the most marvelous of all mosques – Süleymaniye Mosque, where Suleiman the Magnificent and his smart wife Hürrem Sultan (known as Roxolana) are buried. An old part of Istanbul called Eyüp hides also the huge complex of Eyüp Sultan Mosque – very important for all Muslims as Abu Ayyub al-Ansari, the friend of Prophet Muhammad, is buried there.

There are also beautiful mosques in the new part of European Istanbul. My favourites are Kılıç Ali Pasha Mosque from the 16^th century in Tophane, and the Dolmabahçe Mosque near the Dolmabahçe Palace in Kabataş. The second one is a small yet marvellously decorated mosque, full of colours, still very peaceful. The mosque which also should not be omitted is the recently renovated Hüseyn Ağa Mosque on Istiklal Avenue – it is exceptional mostly because of beautiful stained glass windows.

The Asian side of Istanbul is glorious, too. The main heroine of Ahmet Hamdi Tanpınar book Huzur even says that Üsküdar is the true sultanate of women. She is not wrong at all – previously treated as a less important part, Üsküdar is the house of two great mosques: Yeni Valide Mosque, dedicated to the mother of Sultan Ahmet III Emetullah Rabia Gulnuş and Mihrimah Sultan Mosque, built for the very same daughter of Suleiman the Magnificent and the wife of Rüstem Pasha. Deeper in Üsküdar you can also find the Atik Valide Mosque, dedicated to the wife of Selim II Mest, and the Çinili Mosque built for Kösem – the mother of Murat IV.

Istanbul mosques are truly gorgeous and there is a history behind every one of them. It is not that easy to find a modern one Ankara-like mosque. Many of the most important mosques are designed by the greatest architect of the whole Empire – Mimar Sinan (Sinan the Architect). He created around 400 of them! His first work was Şehzade Mosque, but his most famous were the Süleymaniye Mosque, Kılıç Ali Pasha Mosque, Mihrimah Sultan Mosque or Rüstem Pasha Mosque. If you see the mosque in Istanbul, there is a huge probability the work of Sinan was involved.

There are many many mosques which I haven't written about, and way more I haven't seen. The best option is to keep our eyes open – you never know when you can find a real treasure on the streets of Istanbul :) I now invite you to a real feast for the eyes – the photos of Istanbul mosques!

Kariye

Ayasofya

Sultanahmet - Blue Mosque, fot. Zofia Olender

Sultan Ahmet - Blue Mosque

Sultanahmet - Blue Mosque, fot. Zofia Olender

Mihrimah Sultan

Huseyn Aga

Kompleks Eyup Sultan / Eyup Sultan Complex

Eyup Sultan, fot. Zofia Olender

Dolmabahce

Dolmabahce, fot. Zofia Olender

Suleymaniye, fot. Zofia Olender

Suleymaniye

Suleymaniye, fot. Zofia Olender

Yeni Camii - New Mosque

Yeni Camii - New Mosque, fot. Zofia Olender

Ceramika w Rustem Pasza / Ceramics of Rustem Pasha

Yeni Valide, fot. Zofia Olender

Sehzadebaşı, fot. Zofia Olender

Minbar - kazalnica w meczecie Aksaray / Minbar - pulpit in Aksaray Mosque, fot. Zofia Olender

Fatih, fot. Zofia Olender

Kılıç Alı Paşa, fot. Zofia Olender

Ja w Rustem Pasza / Me in Rustem Pasha, fot. Zofia Olender

Foto: Huzun

Korekta: Agata Ostrowska

niedziela, 2 marca 2014

Wycieczki ze Stambułu #2: "W ramionach słodkiego Izmiru" / Trips from Istanbul #2: 'In the Arms of Sweet Izmir'

Merhaba!

Och, nie pisałam nic od tak długiego czasu, ale ostatnio jestem ciągle zajęta. Mimo wszystko chciałabym zaprezentować Wam nowy post z kategorii „Wycieczki ze Stambułu”. Tym razem zapraszam do Izmiru, przepięknego 3-milionowego miasta nad Morzem Egejskim. Dla nas wydawał się małą mieściną – niemal wszędzie można dojść na piechotę :)

Izmir to miasto ważne z historycznego punktu widzenia. W starożytności znany jako Smyrna, był ważnym punktem na śródziemnomorskim szlaku handlowym. Smyrna była rządzona przez wiele nacji i dynastii – od Aleksandra Wielkiego, poprzez Turków Seldżuckich, Genueńczyków, po krzyżowców. W 1415 roku Turcy Osmańscy przejęli miasto i zmienili jego nazwę na Izmir.

Izmir od zawsze był miastem kosmopolitycznym, zamieszkanym przez ludzi ze wszystkich zakątków świata: Turków, Greków, Ormian, Żydów i wielu innych. Było to dużym kapitałem miasta, ale powodowało także napięcia. Po I wojnie światowej Izmir został oddany Grekom, co wywołało wojnę grecko-turecką, podczas której doszło do masakry greckiej ludności. Potem, w 1922 roku, miał miejsce wielki pożar, który zniszczył najważniejsze zabytki i budynki.

Izmir, w porównaniu do wiecznie zatłoczonego Stambułu, to prawdziwy raj na ziemi. Jego długie, szerokie aleje i przepięknie widoki pozwalają odetchnąć z ulgą. Krajobraz miasta jest naprawdę niesamowity – Izmir jest bowiem położony w urokliwej zatoce. My miałyśmy to szczęście, że trafiła nam się piękna pogoda – niemal 25 stopni. Mieszkałyśmy w dzielnicy Alsancak, dosłownie kilka kroków od morza i anglosaskiego kościoła Świętego Jana.

Moja bardzo subiektywna lista obowiązkowych punktów na mapie Izmiru:

1. Cumhurriyet Meydanı – Plac Republiki: piękny skwer znajdujący się zaraz przy przystani Pasaport z potężnym monumentem Ataturka i aleją palm podświetlanych w nocy – wówczas możemy poczuć się jak w Las Vegas ;)

2. Yalı Camii – Meczet Yalı: znajduje się w dzielnicy Konak; malutki, ale bardzo piękny meczet zaprojektowany przez kobietę (!) Ayşe Hatun.

3. Saat Kulesi – Wieża Zegarowa: absolutne cudo! Znajdująca się obok Przystani Konak, została zbudowana w 1901 roku dla sułtana Abdulhamida w stylu późnoosmańskim. Jest to naprawdę przepiękny zabytek, jak zwykle w Izmirze – otoczony palmami.

4. Muzea Archeologiczne i Etnograficzne: pierwsze dla fanów historii starożytnej, rzeźb i mozaik, drugie zaś dla miłośników folkloru oraz zainteresowanych okresem osmańskim. Obydwa bardzo przyjemne.

5. Asansör – zabytkowa Winda: zbudowana przez żydowskiego architekta, którego celem było ułatwienie drogi do domu mieszkańcom położonego na wzgórzu kwartału Halil Rifat. Imponujący widok z góry i przytulna kawiarnia. Na drodze do Windy zatrzymajcie się na Dario Moreno Sokak – malutkiej uliczce poświęconej urodzonemu w Turcji piosenkarzowi o żydowsko-francuskich korzeniach, który zakochał się w Izmirze i spędził tam całe swoje życie.

6. Dystrykt Kemeraltı: labirynt sklepów i meczetów oraz stary bazar i dawny karawanseraj. Abacıoğlu Hani jest świetnym miejscem, by zatrzymać się na kawę lub herbatę, natomiast Kizlarağası Hani to miły bazar, gdzie można kupić izmirskie pamiątki.

7. Smyrna Agora: mówi się, że niegdyś była to największa agora starożytnego świata. Koniecznie ją odwiedźcie, zwłaszcza jeśli nie załapiecie się na podróż do Bergamy lub Efezu.

8. Kościół Świętego Polikarpa: zaraz obok imponującego hotelu Hilton znajduje się mały kościół Świętego Polikarpa. Niestety, nie jest łatwo tam się dostać w celach innych niż religijne. Spróbujcie – w środku kościół wygląda zdumiewająco, mimo że z zewnątrz wydaje się bardzo skromny.

9. Kadifekale – Jedwabny Zamek: zamek wygląda bardzo okazale, ale tylko z zewnątrz. Kiedy wejdziecie do środka, lepiej być ostrożnym – jest to swego rodzaju slums, niespecjalnie przykuwający uwagę. Mimo wszystko warto zwrócić uwagę na widok z Kadifekale – jest to niesamowita panorama Izmiru.

Podczas pobytu w Izmirze musicie odwiedzić jedno z pobliskich starożytnych miast: Efez lub Pergamon. My wybrałyśmy to drugie – mniej popularne, ale równie historyczne. Pergamon jest kojarzony głównie ze starożytną biblioteką (druga największa na świecie) oraz wynalazkiem pergaminu. Obecnie miasteczko nazywa się Bergama i jest położone 90 kilometrów od Izmiru (możecie dostać się do Bergamy busem odjeżdżającym z izmirskiego dworca autobusowego). My skupiłyśmy się na pergamońskim Akropolu, który zapiera dech w piersiach – głównie dzięki widokowi oraz Trajaneum – kompleksowi budynków z czasów Cesarza Trajana. Spacer po Akropolu to prawdziwa podróż w czasie.

I haven't posted anything in a long time, but I've been quite busy lately. However, I would like to present a new post from the 'Trips from Istanbul' category. This time it is Izmir, a beautiful city by the Aegean Sea with the population of over 3 million people. Still, for us it seemed to be a small city – you can get almost anywhere on foot :)

Izmir is historically important. Its ancient name is Smyrna and it used to be a very important city on the trade route. Smyrna used to be ruled by many different nations and tribes – from Alexander the Great to Seljuk Turks, the Genoese and the Crusaders. In 1415, Ottoman Turks took over the city and changed its name to Izmir.

Izmir has always been a cosmopolitan city, inhabited by people from all over the world: Turkish, Greek, Armenian, Jews and many others. That was a great asset for the city, but it also caused some tensions. After World War I, Izmir was given to Greeks, which was the cause of the Greco-Turkish war, during which a massacre of Greeks took place. Then, in 1922, a big fire broke out, destroying some of the most important buildings and monuments.

Compared to the crowded and busy Istanbul, Izmir is a real paradise. Its long wide streets and beautiful views allow you to breathe freely. The landscape is really outstanding as Izmir is situated in a bay. We were really lucky to have great weather – almost 25 degrees. We lived in Alsancak, which is just a walking distance from the sea and the Anglo-Saxon St. John Church. Below, I present you a short list of sites that you have to see in Izmir.

My very subjective list of Izmir must-sees:

1. Cumhurriyet Meydan – the Square of the Republic: a beautiful square located by the Pasaport Pier, with a statue of Atatürk and a row of palms, which are lit up during the night – the square then looks like one in Las Vegas ;)

2. Yalı Camii – Yalı Mosque: located in Konak, a small yet very beautiful mosque designed by a woman (!) named Ayşe Hatun.

3. Saat Kulesi – the Clock Tower: an absolute wonder! Located just near Konak Pier, built in 1901 for Sultan Abdulhamit in late-Ottoman style. It is a really beautiful tower, as always in Izmir – surrounded by palms.

4. Archaeology and Ethnography Museums: the first is perfect for fans of ancient history, monuments and mosaics, the second – for folklore lovers and those interested in the Ottoman period. Both adorable.

5. Asansör – the Elevator: built by a Jewish architect to facilitate the way home for many people inhabiting the Halil Rifat Pasa quarter. A magnificent view from the top and a nice café. On your way to the Elevator, stop by on Dario Moreno Street – a small alley dedicated to this Turkey-born singer with Jewish and French roots who fell in love with Izmir and spent all his life there.

6. Kemeraltı District: a shopping labyrinth with many mosques, an old bazaar and former caravansarays. Abacıoğlu Hani is a great place to stop for tea or coffee, whereas Kizlarağası Hani is a nice bazaar where you can buy some Izmir souvenirs.

7. Smyrna Agora: it is said that it used to be the biggest agora ever known. Don't miss it, especially if you are not going to see Bergama or Ephesus.

8. Saint Polycarp Church: next to the impressive Hilton hotel, there is a small church of Saint Polycarp. Unfortunately, it is not easy to get in if not for a prayer. But it's worth to try –although it looks modest from the outside, the inside is amazing.

9. Kadifekale – The Velvet Castle: the castle looks magnificent, but only on the outside. If you decide to go inside, you need to be careful – it is a bit slummy.. Still, it's worth to see the view from Kadifekale – an amazing panorama of Izmir.

When in Izmir, you have to pay a visit to one of the nearby ancient cities: either Ephesus or Pergamon. We chose the latter – less popular, but also really historical. Pergamon is mainly associated with an ancient library (second biggest in the world) and the invention of parchment. Nowadays, the town is called Bergama and is located about 90 kilometers from Izmir (you can reach Bergama by a bus which departs from Izmir Otogar). We focused on the Pergamon Acropolis, which is a breathtaking site – mostly because of the view and Trayaneum – a complex of buildings dating back to the times of Emperor Trayan. Walking there was like time-travel.