Hüzün: Lale Devri: Wizyta w Emirgan / Lale Devri: A visit to Emirgan

fot. Zofia Olender

Merhaba!

Emirgan jest jedną z tych dzielnic Stambułu, którą zawsze chciałam odwiedzić jako szalona książkoholiczka :) To głównie za sprawą Spokojnego Umysłu Ahmeta Hamdiego Tanpınara poczułam, że Emirgan i cały region w górze Bosforu musi być pięknym i spokojnym miejscem. Orhan Pamuk pisze: Przejażdżki nad Bosfor nie mogły się obyć bez wyprawy na Emirgan, wizyty w kawiarni "Pod Platanem", zajadania słodkich wafli, spaceru wzdłuż brzegu morza na Bebeku i oglądania statków... [Stambuł, s. 83].

Wreszcie nadarzyła się więc okazja, bym zobaczyła nieznaną mi część Stambułu. Okazało się, że jest ona dokładnie taka, jak opisał ją Pamuk! Ten odcinek Bosforu należy do najpiękniejszych, od Bebeku do Istinye możecie podziwiać czyste i idealnie szafirowe wody, którym towarzyszą stare rezydencje zwane yalı. Niegdyś posiadłości osmańskich możnych i paszów, zostały przekształcone w letnie domy stambulskiej burżuazji. Pamuk wspomina o fenomenie yalı w wielu swoich książkach. Jego bohaterowie ukrywają się tam przed ciekawskim okiem rodziców, odpoczywają podczas upalnego lata i obserwują inne posiadłości trawione przez ogień (wiele z nich uległo zniszczeniu z powodu pożarów, po czym miasto odnawiało je krok po kroku). Obecnie wyglądają naprawdę zachwycająco z cudownie rzeźbionymi zdobieniami, delikatnymi kolorami i fantastycznymi ogrodami.

Co przywiodło mnie do Emirgan? Po pierwsze, w Emirgan Park ma miejsce Festiwal Tulipanów. Park jest śliczny sam w sobie, ale tulipany, które są przecież symbolem Turcji, dodają mu tylko uroku. Ciężko jest opisać eksplozję kolorów, zapachów i kształtów. Emirgan Park pozwolił mi uwierzyć, że jest w Stambule miejsce dla rodzin i przyjaciół, którzy chcą spędzić trochę czasu z dala od gwarnego, zabieganego miasta, organizując piknik i spacerując.

Drugim wydarzeniem, które przekonało mnie do wyprawy na Emirgan była wystawa zatytułowana Dalecy Sąsiedzi, Bliskie Wspomnienia w Muzeum Sakıp Sabancı. Wystawa ta upamiętnia 600-lecie stosunków dyplomatycznych między Polską a Turcją; wiele z tych lat przypadło na czasy pokoju i współpracy. Wystawa jest warta uwagi z dwóch powodów. Po pierwsze, możemy znaleźć tam wiele historycznych eksponatów, takich jak ubrania, obrazy, broń czy dokumenty. Po drugie, jest ona przygotowana z niesamowitą precyzją – nawet muzealna restauracja Changa serwuje polskie dania narodowe!

Wycieczka na Emirgan i wizyta w Parku oraz w SSM naprawdę przenosi nas w czasie do epoki zwanej Lale Devri. Podczas rządów sułtana Ahmada III (1718-1730) Turcja przeżywała prawdziwy rozkwit – nie tylko zbliżano się do Zachodu, ale także ceniono poezję i sztukę. W tym czasie Stambuł rozrastał się właśnie w górę Bosforu. Wielu obcokrajowców odwiedzało Stambuł i mieszkało w tym mieście, powstawały rezydencje i pałace, a tulipany stały się bardzo popularne i hodowano je na dużą skalę.

Polecam Wam stronę SSM, gdzie możecie znaleźć informacje dotyczące wystawy:

http://muze.sabanciuniv.edu/en/page/exhibitions/distant-neighbour-close-memories-600-year-turkish-polish

Emirgan is one of those districts in Istanbul that I've always wanted to visit due to my obsession with books. Especially when reading Huzur by Ahmet Hamdi Tanpınar, I felt that Emirgan and the whole up-the-Bosphorus area is a beautiful and peaceful place. Orhan Pamuk writes: “We would always go to the Çınaraltı Café in Emirgan for “paper helva” and walk along the shore, either near Emirgan or Bebek, to watch the passing ships”... [Istanbul, p. 60].

So, recently I got a chance to finally see this part of Istanbul. And it was exactly the same as Pamuk described it! Bosphorus is for sure at its most beautiful here – between Bebek and Istinye, you can see the clear and perfectly sapphire water accompanied by charming old houses called yalı. Previously mansions of the Ottoman noblemen and pashas, they were later turned into summer houses for the Istanbul bourgeoisie. Pamuk recalls the phenomenon of the yalı in many of his books. His heroes are hiding there from the inquisitive eyes of their parents, they rest there during summer days and watch other mansions on fire (many of them were destroyed by fire, then restored step by step by the municipality). Now they look really amazing, with beautifully carved shapes, delicate colours and astonishing gardens.

What brought me to Emirgan? Firstly, it was the Tulip Festival in Emirgan Park. The Park is beautiful itself, but the tulips, which are the symbol of Turkey, only make it more amazing. It is hard to describe the outbreak of colours, smells and shapes over there. Emirgan Park made me believe that there is a place for families and friends who want to spend their time far away from this busy, rushing Istanbul – having a picnic and wandering around.

The second thing that made me visit Emirgan was the exhibition named Distant Neighbour, Close Memories in Sakıp Sabancı Museum. The exhibition commemorates 600 years of diplomatic relations between Poland and Turkey – mostly times of peace and cooperation. The exhibition is exciting for two reasons. First of all, we can see many historical exhibits, such as clothing, paintings, weapons and documents. Secondly, it was prepared down to the tiniest detail; even the Museum's restaurant Changa serves national Polish dishes!

My trip to Emirgan and the visit to Emirgan Park and SSM can truly bring us back to the times of the Lale Devri period. During the reign of sultan Ahmet III (1718-1730), Turkey was blooming – not only was it becoming more and more westernised, but art and poetry were also held in highest regard. During this period, Istanbul was developing especially along the Bosphorus. Many foreigners visited and stayed in Istanbul, new mansions and palaces were built, and most importantly – the tulips became popular.

I recommend you to take a look at SSM's website to find some information about the exhibition:

http://muze.sabanciuniv.edu/en/page/exhibitions/distant-neighbour-close-memories-600-year-turkish-polish